تجانس و ترکیب رنگ در صفحات هنری خط و نقاشی هنرمندان ایرانی از ذوق والا و شناخت عالی آنان حکایت دارد. سیری در این گونه آثار نشان می دهد که این هنرمندان، با ناچیزترین وسیله، می توانسته اند اوج سلیقه خود را بنمایانند که مواد شیمیایی امروز، در مقایسه با آن، به هیچ وجه پاسخگوی کامل نیاز آنان نیست. ما برای تهیه کاغذ رنگی روشهایی را در زیر ارائه داده ایم که گرچه با توجه به کمیابی رنگهای قدیمی و دست نیافتن به آنها به آن حدود نمی رسد آما به خوبی جوابگوی خواسته های علاقمندان خواهد بود.

1. رنگ کردن با چای:
برای این منظور مقداری چای را در قوری ریخته دم می کنیم و دم کرده چای را پس از عبور از صافی در ظرفی مسطح و لبه دار ریخته، کاغذهای آماده را به هر اندازه که بخواهیم، یکی پس از دیگری، در محلول می گذاریم و پس از دو یا سه ساعت، کاغذها را درآورده بر روی پارچه تمیزی پهن می کنیم تا خشک شود.سپس در صورت لزوم در پرس قرار می دهیم تا صاف گردند و پس از آن که مرحله مهره را پشت سر گذاشت آماده استفاده است.
2. رنگ با پوست پیاز:
پوست پیاز را گرفته تمیز می شوییم و در ظرفی ریخته می جوشانیم. سپس آن را ....

میرزا غلام‌رضا اصفهانی (۱۲۴۶-۱۳۰۴ هجری قمری) از استادان خوشنویسی ایرانی و یکی از برجسته‌ترین خوش‌نویسان خط نستعلیق و شکسته‌نستعلیق بود. میرزا غلامرضا اصفهانی از معروف‌ترین خوشنویسان دوره قاجار بوده‌است. نام پدرش «میرزا جان» بود و در جوانی به دربار محمد شاه و پس از آن به دربار ناصر الدین شاه راه یافت.

زندگی
پدر میرزا در سال ۱۲۱۲ه‍. ق از اصفهان به تهران آمده و به کسب قنادی مشغول شد. از آن‌جا که با وجود چند فرزند دختر، هیچ پسری نداشته، به زیارت امام‌رضا(ع) مشرف شده و با توسل به آن حضرت خداوند در سال ۱۲۴۶ ه. ق. پسری به وی می‌دهد که به همین دلیل نام وی را غلام‌رضا نهادند.میرزا غلام‌رضا مردی مسلمان، عارف، ادیب، دلسوخته و اهل معنی و اعتقاد بود.غلام‌رضا در ۵ سالگی به مکتب رفت پس از دو سال قادر به خواندن قرآن به‌تمامی شد. او در سنین پختگی و استادی هنر خود را «توفیق خداوند عزوجل» می‌داند  و آنجاییکه اوصاف هنرش را شرح می‌دهد، می‌گوید که «نه از باب خودستایی است بلکه محض بروز فضل یزدانی و نفس مسیحایی است» 

غلام‌رضا در ۵ سالگی به مکتب رفت پس از دو سال قادر به خواندن قرآن به‌تمامی شد. میرزا در خاطراتش می‌نویسد که در همان سال در رؤیایی صادقه به محضر امیرالمؤمنین علی(ع) شرفیاب شده و همین واقعه سیر زندگی او را دگرگون می‌کند. میرزا در قطعه‌ای به خط شکستهٔ خفی چنین می‌نویسد: «قریب هفت‌سال از سنین عمرم گذشته در دبستان به خواندن قرآن اشتغال داشته. شبی به خواب، بزرگواری ارشادم نمود به تقبیل آستان شاه‌اولیا در دنبالش شتافتم. در گوشهٔ آن جا حضرت شاه اولیا ارواح العالمین له الفدا توقف داشتند. چون نزدیک‌تر شدم فرمود مشقت بیاور. علی‌الفور صفحه کاغذ و دواتی به حضور مبارک تقدیم نمودم. در وسط آن صفحه لام و الف و یایی نگاشته و فرمودند از این رو بنگار. فردای آن شب در دبیرستان معلم صورت خواب را سؤال نمود. این بندهٔ حقیر ماجرا کماجرا باز گفت. دیگر حقیر را به تحصیل خط واداشت...» و این آغاز کار خوشنویسی او بود.میرزا پس از آن نزد میر سید علی تهرانی (پدر میرحسین خوشنویس مشهور) به‌تعلیم خط پرداخته تا جایی که....

میرزا محمدحسین سیفی قزوینی (عمادُالکُتّاب) در سال ۱۲۴۰ هجری شمسی در طایفۀ‌ سیفی قزوین به دنیا آمد. وی ابتدا خوشنویسی را با نسخ‌نویسی آغاز کرد و سپس به خط نستعلیق روی آورد و پیرو میرزا رضای کلهر شد ، طوری‌که او را به ‌‌‌‌عنوان کامل‌کننده شیوه ی کلهر نام می‌برند.

عماد الکتاب اولين خوشنويسي است كه رسم المشق را براي استفاده ي نوآموزان ابداع و چاپ كرد و روش نقطه گذاري را در آموزش خط ابداع كرد. وي آخرين استاد كل خط نستعليق ...

در قرن سوم هجری خطوط اسلامی تحت موازین هندسی ابن مقله و برادرش اصلاح و تهذیب شد و قواعد کلی و جزیی آن ها روشن گردید. و به مشرق و مغرب ممالک اسلامی انتشار پیدا کرد. از جمله آن خطوط، خط نسخ بود. هرچند برخی معتقدند که خط نسخ پیش از ابن مقله نیز وجود داشته و خط نسخ در آغاز خطی بود همپایه و همعرض خط کوفی ولی به صورت نسخ ناقص، که به خط نسخی قدیم یا نسخ حجازی معروف بود. خط نسخ در واقع اولین خطی بود که برای تکمیل کردن نواقص و اشکالات خط کوفی و اضافه کردن اعراب و حرکات و آواها اختراع شد. پس از اسلام خط کوفی برای کتابت قرآن معمول بود و خط نسخ در مکاتبات رسمی مورد استفاده قرار می گرفت. ولی آنچه مسلم است آنکه ...

خط ریحان مشتق از خط محقق و کاربردی شبیه خط محقق دارد. خطی است ظریف و کوچک اندام و تمام ویژگیهای خط محقق را دارد ولی ظریف‌تر است و به همین جهت آن را به گل و برگ و ریحان تشبیه کرده‌اند. این خط برای سهولت و روانی در نگارش ابداع شده‌است و خواسته‌اند سبک و روش محقق را در خلاصه‌نویسی و ریز نویسی بکار برده باشند. لذا خط ریحان تمام خصوصیات محقق را با اندام خردتر داراست. الف ها و حرکات در ریحان کوتاه تر از محقق است . برخی بر این عقیده هستند که، این خط از ابداعات على ابن عبیدالله ریحانى است و به همین دلیل نام ریحانى گرفته است. برخى نیز آن را به ابن‌بوّاب نسبت مى‌دهند، زیرا براى این خط و زیباسازى آن تلاش‌هاى شایانى کرده است و این خط را کامل کرد. هر دو خط محقق و ریحان از زمان ابن بواب رو به ترقی و رواج بیشتر گذاشت و پیوسته رو به تکامل بود تا به زمان یاقوت و شاگردان او رسیده که در این زمان به اوج خود رسیده بود . تا قرن دهم و یازدهم محقق و ریحان در ممالک اسلامی در نوشتن مصاحف و گاهی دیوان ها به کار می رفته است و از آن پس به تدریج از رواج آن کاسته شد تا امروز که نویسندگان آن کمیاب شده اند. شاید سرّ این رکود به کندی در نوشتن آن ها به ویژه در نوع محقق، و صرف وقت زیاد بوده است. چون این دو خط بسیار واضح و زیبا می باشد و خط ریحانی بر بسیاری از خطوط برتری دارد .

«محمود یارز» ، مؤلف کتاب مفتاح الکتابات القدیمه ، در این باره نظری دارد :" به مناسبت شباهت بعضی حروف محقق به ثلث کم کم محقق از رواج افتاد و جای خود را به ثلث و ریحانی داد. ریحانی گر چه عمرش از محقق درازتر شد امّا به اندازه ثلث دوام نیافت، پیشتر از این قرآن ها برای خوانا بودن با محقق و ریحانی نوشته شدند، بعدها ریحانی هم برای نوشتن مطالب کوتاه و نوشته های تجملی منحصر گشت."از نمونه های ممتاز کتابت خط ریحان می توان به نسخه ای از قرآن کریم به خط یاقوت مستعصمی اشاره کرد.

     رقاع در لغت به معنى صفحهٔ کوچک است. اين خط از خطوط نسخ و ثلث مشتق شده است. خط رقاع در مکاتبات خصوصى و کتاب‌هاى عرفى و روى کاغذهاى در ابعاد کوچک رواج داشت. رقاع از خطوط محبوب خوشنويسان عثمانى بود و توسط خوشنويس مشهور شيخ حمدالله الاماسى اصلاحات لازم در آن صورت گرفت. اين خط تدريجاً توسط ديگر خوشنويسان ساده‌تر شد و از رايج‌ترين خطوط گرديد. امروزه خط رقاع از متداول‌ترين خطوطى است که در سرتاسر دنياى عرب بکار مى‌رود. خط رقاع بر اثر نياز به تندنويسى و مختصر نوشتن، در مکاتبان بکار مى‌رفته است.

 دانلود کتاب معرفی خطوط رقاع در برخی قرآن‌های نفیس کاخ گلستان از طریق لینک زیر

استادعبدالله فرادی (1375-1306) یکی از استادان صاحب نام هنرخوشنویسی ایران بود.جامعه هنری و خانواده خوشنویسی کشور در هفتم مرداد ماه سال 1375 شاهد درگذشت خوشنویسی بود که عمری را در راه شکوفایی استعدادهای جوانان و نوجوانان این مرز و بوم، لحظه‌ای از تکاپو و تلاش باز نایستاده. با گذشت کمتر از دو دهه از فقدان او، به خوبی می‌توان جایگاه خالی‌اش را در کرسی خوشنویسی کشور درک نمود. در این نوشتار سعی بر آن است تا ضمن آشنایی با زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی وی، برخی از مهم‌ترین دیدگاه‌های استاد فرادی که به صورت ...

 لینک مستقیم دانلود آثار استاد فرادی

-- foradi --

نقش سازنده و موثر هنر خوشنویسی در پیشبرد علوم و معارف انسانی و در پایه گذاری تمدن و فرهنگ اصیل بشری چنان حرکت آفرین و عمیق و بنیادین و گسترده و وجدناپذیر است که به راستی، وصف آن در این شرح محدود و مختصر نمی گنجد.اگر دانش و بینش در اوج تعالی و تکامل خویش سر به کهکشان ها و کرات و اقمار آسمانی می زند، یا در پژوهش و تحقیق در قعر زمین و اعماق دریاها مشغول تلاش و بررسی است این پژوهش و تحقیق در مرحله نخست مرهون هنر خوشنویسی و نگارش کتابت است.اعجاز این پدیده هنری بود که توانست تجربیات و اندوخته های افراد را در اختیار دیگران قرار دهد و افکار و اندیشه های انسان دیروز را به امروز و نسل گذشته و کنونی انتقال دهد، فواصل زمانی و ابعاد مکانی را کنار زند و ...

آغاز و انجام خوشنویسی به شش دوره منقسم است: ابتدائی ، متوسطه ، خوش ، عالی ، ممتاز ، استادی از میان علاقه مندانی كه قدم در راه فراگیری این هنر می گذارند كمتر كسی یافت می شود كه تمام این راه را طی كند و به استادی برسد. بیشتر آنان در رسیدن به یك ، دو ، یا سه دوره ی آن توفیق می یابند ؛ زیرا كاری پر زحمت و مشكل است كه فقط عشق و علاقه آسانش می كند و در خور حوصله هر كس نیست مخصوصاً زندگی ماشینی امروز و مشغله ی زندگی متنوع، كمتر به اشخاص اجازه می دهد كه به این هنر ارزنده بپردازند و در این راه پیشتر روند و جز دلباخته ای به ادامه و تكمیل آن نمی پردازد. لكن قدر لازم برای هر با سواد این است كه اگر چه مدت كوتاهی ، نزد استاد ، با مختصری از اصول و قواعد صحیح نوشتن كلمات و تركیبات آن آشنائی پیدا كند ، تا حدی كه خطی خوانا و روشن داشته باشد و بیننده و خواننده را در آن رغبتی دست دهد و این خود طی دوره ی ابتدائی و رسیدن به آغاز دوره ی متوسطه حساب می شود. از این پس به نسبت علاقه مندی و فعالیت و استعداد می تواند به مراتب بالاتر برود تا اینكه ...

مولف کتاب درآمدی بر خوشنویسی ایرانی ضمن تشریح ویژگی‌های اثرش از فقر منابع مکتوب در زمینه این هنر ابزارگله‌مندی کرد.
به گزارش ایبنا حمید‌رضا قلیچ‌خانی که کتابش به عنوان اثری مرجع در زمینه خوشنویسی اخیرا از سوی انتشارات فرهنگ معاصر به بازار کتاب عرضه شده است ضمن بیان این مطلب گفت: متاسفانه در زمینه هنر خوشنویسی با وجود این‌که شمار بسیاری از هنرمندان در آن فعالیت دارند، منابع مکتوب چندانی وجود ندارد و کتاب «درآمدی بر خوشنویسی ایرانی» هم نخستین کتاب جامع منتشر شده در این زمینه است.

وی افزود: «درآمدی بر خوشنویسی ایرانی» نخستین کتابی است که به طور جامع به هنر خوشنویسی در جغرافیای ایران می‌پردازد؛ همین نکته...

سومین دوسالانه خوشنویسی ایران در ۲بخش رقابتی و غیررقابتی در رشته‌های نستعلیق، شکسته‌نستعلیق و نسخ و ثلث با موضوع آزاد ۶شهریورماه در سرای سعدالسلطنه قزوین کلید خورد و مراسم رسمی معرفی برگزیدگان و اهدای جوایز و تجلیل از هنرمندان ۱۳شهریور برگزار شد.به گزارش همشهري، دوسالانه خوشنويسي ايران همچون 2دوره قبل به نام بزرگداشت يكي از خوشنويسان تأثيرگذار ايران نامگذاري شده و امسال در سومين دوسالانه به نام بزرگداشت استاد احمد سهروردي (ياقوت ثاني) برگزار مي‌شود.نشست خبري دوسالانه سوم خوشنويسي ايران در...